شناخت فرهنگ مردمی ایران در تاجیکستان

یکی از محاسنی که گسترش رابطه ایران و تاجیکستان برای دو ملت داشته است، توسعۀ علم مردم شناسی است. دگرگونی های سیاسی و اقتصادی آخر سدۀ بیستم که در کشورهای جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان رخ داد، پژوهندگان این کشورها را وادار کرد تا حد امکان در این راستا قدم هایی بردارند. پس از استقلال تاجیکستان سفرها به کشور ایران شروع شد. نگارنده در این مقاله از سفرهای متعدد خود به ایران که با هدف شناسایی فرهنگ مردمی این سرزمین صورت گرفته، سخن گفته است. وی آشنایی با استاد انجوی شیرازی و بسیاری دیگر از استادان مردم شناس ایران را سبب آشنایی عمیق خود با فرهنگ مردم ایران دانسته است. نگارندۀ مقاله با اشاره به اینکه مجموعۀ نمونۀ فولکلور ایران (۱۹۶۳م) ازجانب ا. شورتس و ت. نعمت اف در تاجیکستان به چاپ رسیده، یادآوری کرده است که تا به حال گردآوری، نشر و پژوهش مشترک فرهنگ مردم دو کشور هم زبان صورت نگرفته و حتی ازجانب ایران محققی به طور جدی به تحقیق فرهنگ مردم تاجیک مشغول نشده است. البته، در سال های اخیر چندین مقاله و کتاب پژوهندگان تاجیک در این زمینه در جمهوری اسلامی ایران به طبع رسیده است. نگارنده در پایان این مباحث به این نتیجه رسیده است که از آنجا که در تاجیکستان گردآوری تمام بخش های فرهنگ مردم چندان رضایت بخش نیست، در این زمینه همکاری مشترک با پژوهندگان مردم شناس ایران ضروری است. در پایان مقاله نگارنده با ذکر عناوین گفت و گوهایی که در سال های اخیر راجع به مسائل گوناگون و مبرم ایران شناسی انجام داده، به بخشی از گفت و گوی خود با اولریش مارزولف، ایران شناس آلمانی، اشاره کرده؛ همچنین فهرست بخشی از کوشش هایی را که در تاجیکستان درزمینۀ فولکلورشناسی صورت گرفته، ارائه کرده است.